NAVRATRI

नवरात्री 2012 के अवसर पर आज यहाँ बहोत मजा लिया वेसे गुजरात जेसी नवरात्री पुरे विश्व में नहीं होती लेकिन महाराष्ट्रा में भी काफी जगह पे गरबे की धूम होती हे और दशहरा यहाँ बहोत धूम धाम से मनाया जाता हे यही पावन पवित्र त्यौहार की सभी को शुभ कामनाये माँ दुर्गा सबको सुख सांति दे !

HASU GADHAVI

HASU GADHAVI AHMEDABAD

हसमुख गढवी  की और से सबको 

 HAPPY NAVRATRI 
24/10/2012

 આબોહવામાં વસંત અને પાનખરની જેવા બે મહત્વના સંગમોની શરૂઆત થાય છે અને સૂર્યનો પ્રભાવ પણ રહે છે. માતૃદેવીની પૂજા માટે આ બે સમયગાળાને એક પવિત્ર તક તરીકે ગણવામાં આવે છે. ચંદ્ર અધારીત કેલેન્ડરના પ્રમાણે આ ઉત્સવની તારીખો નક્કી કરવામાં આવે છે. નવરાત્રી દેવી દુર્ગાના ઉત્સવનું પ્રતીક છે, જે દેવીને શક્તિ [ઊર્જા કે શક્તિ]ના સ્વરૂપે વ્યક્ત કરે છે. દશેરા એટલે કે 'દસ દિવસ', જે બોલચાલની ભાષામાં દશહેરા તરીકે પ્રખ્યાત છે. નવરાત્રી ઉત્સવ કે નવ રાત્રીઓનો આ ઉત્સવ હવે તેના છેલ્લા દિવસને જોડીને દસ દિવસનો ઉત્સવ બની ગયો છે, જેને વિજયાદશમી કહેવાય છે, જે આ ઉત્સવનો અંતિમ દિવસ છે, આ દસ દિવસોમાં, માતા મહિષાસુર-મર્દીની (દુર્ગા)ના વિવિધ રૂપોનું ઉત્સાહ અને ભક્તિથી પૂજન કરવામાં આવે છે.

 વર્ષમાં ચાર વાર નવરાત્રીની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. જેના નામ વસંત નવરાત્રી, અષાઢ નવરાત્રી, શરદ નવરાત્રી અને પુષ્ય/માઘ નવરાત્રી છે. આમાં, પુરતશી મહિનામાં શરદ નવરાત્રીની ઉજવણી થાય છે અને વસંત કાલમાં વસંત નવરાત્રીની ઉજવણી થાય છે, જેને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
1. વસંત નવરાત્રી: બસંત નવરાત્રી, જેને વસંત નવરાત્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે શક્તિ (માતૃદેવી)ના નવ સ્વરૂપોની રીતે નવ દિવસોમાં સમર્પિત થયેલો ઉત્સવ છે. આ તહેવાર વસંતઋતુ (માર્ચ-એપ્રિલ)માં ઉજવાય છે. તેને ચૈત્ર નવરાત્રા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ નવ દિવસોના ઉત્સવને રામા નવરાત્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
2. ગુપ્ત નવરાત્રી: ગુપ્ત નવરાત્રી, જેને અષાઢ કે ગાયત્રી કે શાકંભરી નવરાત્રી પણ કહેવાય છે, જે અષાઢ (જૂન-જુલાઇ) મહિનામાં શક્તિ (માતૃદેવી)ના નવ સ્વરૂપોને નવ દિવસોમાં સમર્પિત કરીને ઉજવવામાં આવે છે. ગુપ્ત નવરાત્રીને અષાઢ શુક્લ પક્ષ (ચંદ્રના વધવાના તબક્કા) દરમિયાન અનુસરવામાં આવે છે.
3. શરણ નવરાત્રી: આ ખુબ જ મહત્વની નવરાત્રી છે. તેને સામાન્ય રીતે મહા નવરાત્રી કહેવાય છે અને તેની ઉજવણી અશ્વિન મહિનામાં થાય છે. તેને શરદ નવરાત્રી પણ કહેવાય છે, કારણકે તેની ઉજવણી શરદ (શિયાળાની શરૂઆત, સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબર)ના સમયે થાય છે માટે.
4. પોશ્ય નવરાત્રી: પોશ્ય નવરાત્રી પોશ (ડિસેમ્બર-જાન્યુઆરી) મહિનામાં શક્તિ (માતૃદેવીઓ)ના નવ સ્વરૂપોને નવ દિવસોમાં સમર્પિત કરવામાં આવ્યા છે. પોશ્ય નવરાત્રી પોશ શુક્લ પક્ષ (ચંદ્રના વધવાના તબક્કા) દરમિયાન કરવામાં આવે છે.
5. માઘ નવરાત્રી: માઘ નવરાત્રી,ને ગુપ્ત નવરાત્રી પણ કહેવાય છે, માઘ (જાન્યુઆરી-ફ્રેબ્રુઆરી) મહિનામાં શક્તિના નવ સ્વરૂપોને નવ દિવસોમાં સમર્પિત કરવામાં આવ્યા છે. માઘ નવરાત્રી માઘ શુક્લ પક્ષ (ચંદ્રના વધવાના તબક્કા) દરમિયાન કરાય છે.

                                                                       શક્તિના સ્વરૂપો

 

નવરાત્રી દરમિયાન શક્તિના નવ સ્વરૂપોની પૂજા થાય છે. દેવીની પૂજા પ્રદેશની પરંપરાના પર આધારિત હોય છે.

• દુર્ગા, જે અપ્રાપ્ય છે તે
• ભદ્રકાલી
• અંબા કે જગદંબા, વિશ્વમાતા
• અન્નપૂર્ણા, જે અનાજ (અન્ન)ને મોટી સંખ્યામાં (પાત્ર: નો ઉપયોગ હેતુલક્ષી રીતે થયો છે) સંઘરીને રાખે છે તે.
• સર્વમંગલા, જે બધાને (સર્વને) આનંદ (મંગલ) આપે છે તે.
• ભૈરવી
• ચંદ્રિકા કે ચંડી
• લલિતા
• ભવાની
• મોકામ્બિકા

 ૐ શક્તિ ૐ શક્તિ ૐ શક્તિ ૐ
બ્રહ્મ શક્તિ, વિષ્ણુશક્તિ શિવશક્તિ ૐ
આદિશક્તિ મહાશક્તિ પરાશક્તિ ૐ
ઈચ્છાશક્તિ ક્રિયાશક્તિ જ્ઞાનશક્તિ ૐ

ત્યારે તે પ્રારંભે દંભમુક્ત વ્યવહાર કરે છે પરંતુ  થોડું સમજણું થતાં જ વડીલો પોતાની દંભશાળા માં તેને વગર ડોનેસન ને વગર ઈન્ટરવ્યું એ એડ્મીસન  આપી દે છે’.આમ ન બોલાય……તેમ ન કરાય.’…..’.બીજાની સામે આવું થતું હશે? આવા સૂચનો ને પ્રશ્નો ની આંટીઘૂંટી માં ફસાઈ બાળક ક્યારે દંભયુક્ત વ્યવહાર કરતુ થઇ જાય છે તે તેને પોતાને સમજાતું નથી.  

પંચમહાભૂત નું બનેલું શરીર કુદરત ખોળે મુક્તવિહાર કરવામાં નૈસર્ગિક આનંદ અનુભવે છે.,તેથીજ આપણને પાણી,હવા ને માટીનો સ્પર્શ આનંદ આપે છે ને .ગગન માં વિહરતા મુક્ત પંખીઓ  આપણને આકર્ષે છે.શરીરના મુક્ત આરોહ-અવરોહ ને અંગભંગીઓ દ્વારા દુન્યવી કોચલા ને ભેદી થોડા દિવસ મુક્ત રીતે આનંદ માણવો એ વૈજ્ઞાનિક રીતે પણ આવશ્યક અને ઉપયોગી છે. શરીર માં ઉત્ત્પન થતી ઉર્જા નું નીસ્કાશન પણ મન ની દુરસ્તી માટે જરૂરી છે .આવી ઉર્જા સર્જનાત્મક ક્ષેત્રે ન વળે તો વિનાશક ક્ષેત્રે વળે.યુવા વર્ગ માટે આવા તહેવારો જરૂરી છે.

સિક્કાની બીજી બાજુ તો રહેવાની જ તેની ચર્ચા આ દિવસો માં થતી રહે છે.પરંતુ વ્યક્તિ કે સમાજ માં વિવેકભાન ખીલવવાની જવાબદારી કોની કોની હતી ને કોણ કોણ તે ચુક્યું છે તેની ચર્ચા કરવા કે તે જવાબદારી સ્વીકારવા કોઈ તૈયાર થતું નથી.ના શિક્ષણ ,ના ધર્મ કે ના સત્તા .  સમૂહ દ્વારા આનંદથી કરતી કોઈપણ પ્રવૃત્તિ વાતાવરણ માં હકારાત્મક તરંગો ફેલાવે   છે,જે વાતાવરણ ને પ્રફ્ફુલિત  બનાવે  છે. એક એવી પણ ટીકા થાય છે કે,આજકાલ નવરાત્રી માં ભક્તિ નું તત્વ લોપ પામ્યું છે,પરંતુ ભકિ ની પરિભાષા કઈ?કોઈપણ કાર્ય માં મન ,શરીર ને આત્મા એકાકાર થઇ ઝૂમે ત્યારે પેદા થતા તરંગો પરમતત્વ ને પણ આંદોલિત કરી શકે છે.સર્જનહારે કોઈ જીવ ને દુઃખી થવા પૃથ્વી ઉપર મોકલ્યો નથી .આપણે દુઃખો આપનું પોતાનું સર્જન હોય છે.કુદરત તો પોતાને ખોળે રમતા દરેક તેના અંશને ખુશ જોવા ઈચ્છે છે.જયારે આખો સમુદાય ખુશી થી તરબતર હોય ત્યારે આપોઆપ ભક્તિ સર્જાય.

શરદઋતુ ની રાત આમેય આહલાદક હોઈ ,તન-મન ને ઝાકૃત કરે છે .માનવમન માટે સંયમ નું પણ એટલું જ મહત્વ છે તેથી નવરાત્રી માં ઉપવાસ નો પણ સમન્વય કરાયો છે . સર્વવ્યાપી શક્તિ સર્વના તન-મન ને ખુશી ને આનંદ થી ભરીદે તેવી પ્રાર્થના સાથે  સર્વને નવરાત્રીની શુભેચ્છાઓ.